آرایش و مد به منزله ی مقاومت فرهنگی (مطالعه ی موردی جوانان شهر ارومیه)

در جوامع کنونی در عین اینکه فردیت و هویت افراد حایز اهمیت است، توجه به ظاهر و استفاده از فرهنگ مصرفی به عنوان یک روش ابراز وجود بسیار مورد توجه قرار گرفته است. تظاهر به داشتن ثروت، مدرک، زیبا بودن، از متد¬های رایج برای متمایز بودن از سایر افراد جامعه می¬باشد. همچنین در جوامع مدرن فرهنگ مصرفی به رمزگان اجتماعی تبدیل شده¬است، مد و معناهای زیباشناسانه¬ی آن به منبعی برای دادوستد نمادین جوانان تبدیل شده به طوری که جوانان، مد، سبک زندگی و هویت در ارتباط با هم تعریف می¬شوند و از این طریق به باز تعریف ارزش¬ها و ساختارهای اجتماعی می¬پردازند.از این رو، پرسش اصلی تحقیق این است که تا چه حد گرایش به مد در بین جوانان شهر ارومیه را می¬توان نوعی ضد فرهنگ یا مقاومت فرهنگی تلقی کرد. نمونه آماری تحقیق 264 نفر بوده ¬است که از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه برای جمع¬آوری داده¬های استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل داده¬ها با توجه به سطوح اندازه¬گیری متغیرها از آزمون¬های آماری مناسب استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می¬دهد که؛ میزان آگاهی از مد در بین جوانان جامعه مورد مطالعه چندان چشم¬گیر نیست. رفتارهای مصرفی افراد که در قالب مد و آرایش و سبک پوشش ظهور می کند به میزان قابل توجهی برای ارضای نیاز به خودنمایی و جلب توجه و همچنین نشان دادن تمایز طبقاتی در جامعه می باشد که نتایج حاصل از داده¬های گردآوری شده نشان داده است تلاش طبقاتی برای تبدیل رفتارمصرفی به عامل تمایز در جهت عکس آن به بی¬طبقه¬گی در مصرف تبدیل می¬شود. جوانان مورد مطالعه در زمینه مصرف فرهنگی و در برابر هنجارهای اجتماعی و الگوهای رایج تحمیلی مانند الگوهای مربوط به سبک پوشش، سبک آرایش و رفتارهای مصرفی برخورد مقاومتی دارند. آنها از طریق مولفه¬هایی مانند بی¬توجهی کردن به الگوهای موجود، بی¬توجهی کردن به عکس العمل¬های سرکوب¬گرانه، برخوردهای پرخاشگرانه در مقابل تذکر¬ها و انتقادها سعی در بازتعریف رفتارهای مصرفی دارند. واکنش¬های تدافعی و بازتعریف الگوهای رفتاری نشانگر وجود نوعی روحیه مقاومت طلبی و عدم تسلیم¬پذیری در بین جوانان مورد بررسی می باشد.